Πάρτι στη...λάσπη!

Στη σελίδα 12, στο βιβλίο εργασιών, διαβάζοντας το κείμενο παρακολουθούμε ένα φανταστικό πάρτι που διαδραματίζεται στους υδροβιότοπους της Ελλάδας. Η μαγευτική αυτή γιορτή ξεκινάει από το δέλτα του Εβρου, συνεχίζεται στη λίμνη Βιστονίδα και καταλήγει στην Κερκίνη.

Μέσα από το κείμενο γνωρίζουμε διάφορα είδη ζώων και φυτών που ζουν σε αυτούς τους υδροβιότοπους.

Σταχτοτσικνιάς

Είναι ο μεγαλύτερος από τους ερωδιούς που συναντούμε στη χώρα μας και αποτελεί τον κλασικό αντιπρόσωπο της οικογένειάς του. Μπορεί να παρατηρηθεί στην Ελλάδα όλο το χρόνο στους περισσότερους υγρότοπους. Αρκετοί Σταχτοτσικνιάδες είναι επίσης αποδημητικοί.

Συχνά, κατά την ανοιξιάτικη μετανάστευση μπορεί να δούμε 4 - 7 από αυτούς να ψάχνουν ήσυχα σημεία για να ξαποστάσουν λίγο από το μακρινό τους ταξίδι. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, οι Σταχτοτσικνιάδες χρησιμεύουν για οδηγοί στα Τρυγόνια κατά τις μεταναστεύσεις τους και μάλιστα πιστεύεται ότι, όταν αυτά κουρασθούν τα παίρνουν στη ράχη τους. Αφορμή για τη δοξασία αυτή αποτελεί το γεγονός ότι τα δυο αυτά είδη πουλιών φεύγουν την ίδια εποχή και ακολουθούν τις ίδιες διαδρομές.

Εκτός από το μεγάλο του ανάστημα, ξεχωρίζει από τους άλλους ερωδιούς για το σταχτί πάνω μέρος του, το λευκό κεφάλι και λαιμό, με μια πλατιά μαύρη ράβδωση από το μάτι ως την άκρη του λοφίου. Το μακρύ, κιτρινωπό και αιχμηρό ράμφος του αποτελεί ένα «καμάκι» εκπληκτικής ικανότητας και αποτελεσματικότητας. Κατά την περίοδο της αναπαραγωγής το ράμφος και τα καστανωπά πόδια του γίνονται κοκκινωπά.
Κάθετε πολλή ώρα ακίνητος κοντά ή μέσα στο νερό περιμένοντας υπομονετικά και με ένα αστραπιαίο τίναγμα του λαιμού και ράμφους «καμακώνει» με το ράμφος τη λεία του, συνήθως ψάρια και βατράχια αλλά και σκουλήκια, σαλιγκάρια, ποντίκια όταν τρέφεται σε χωράφια.

Καλαμοκανάς

Η επιστημονική του ονομασία είναι Himantopus himantopus.Αναπαράγεται σε υγροτόπους με ρηχό νερό,συχνά σε αρμυρόβαλτους ,αλυκές,ρηχά έλη. Τρέφεται κυρίως με έντομα που αναζητά και σε πιο βαθύ νερό από τα άλλα παρυδάτια χάρη στα μακριά πόδια του.Συχνά φωλιάζει σε χαλαρές αποικίες.Φωλιά μια κοιλότητα κοντά στο νερό ή και υπερυψωμένος σωρός από φυτικό υλικό στα ρηχά.Ανήσυχος όταν φωλιάζει ξεσηκώνεται με το παραμικρό. Διαδεδομένος καλοκαιρινός επισκέπτης(Μάρτιος - Σεπτέμβριος) στην Ελλάδα , μπορεί να φωλιάσει και σε μικρούς υγροτόπους αν δεν παρενοχλείται.Οι πρώτοι Αργυροπελεκάνοι εμφανίστηκαν στη γη πριν από 30 εκατομμύρια χρόνια, όπως έχουν εξακριβώσει οι επιστήμονες από απολιθώματα. Στην αρχαία Αίγυπτο ζούσαν σαν κατοικίδια, ενώ στην Ινδία ψάρευαν για λογαριασμό των ανθρώπων. Αργότερα και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του1960 οι πελεκάνοι ήταν επικηρυγμένοι από την πολιτεία ως ‘επιβλαβή θηράματα’ και μόλις το 1977 τέθηκαν υπό προστασία.

Αργυροπελεκάνος

Οι Αργυροπελεκάνοι είναι τα μεγαλύτερα πουλιά στον κόσμο, από εκείνα που ζουν στις ακτές και κολυμπούν. Το όνομά του οφείλεται στο αργυρό τους χρώμα. Οι φτερούγες τους είναι άσπρες όταν είναι κλειστές, όταν όμως τις ανοίγουν έχουν μήκος 3 μέτρα και φαίνεται η εσωτερική πλευρά τους που είναι γκριζωπή. Το ράμφος τους είναι μακρύ και λεπτό και η πάνω σιαγόνα στην άκρη της είναι γαμψή σαν αγκίστρι. Η κάτω σιαγόνα σχηματίζει μια ευρύχωρη δερμάτινη σακούλα, πορτοκαλί χρώματος, όπου αποθηκεύεται η τροφή των Αργυροπελεκάνων. Το βάρος τους είναι γύρω στα 10 με 12 kgr.
Οι Αργυροπελεκάνοι ζουν σε αποικίες. Όταν επιλέξουν τον καλοκαιρινό τόπο διαμονής τους για 7 ημέρες περίπου ασχολούνται με το χτίσιμο της φωλιάς τους. Τις φτιάχνουν τη μια κοντά στην άλλη πάνω σε νησάκια από ρίζες καλαμών. Έπειτα ζευγαρώνουν. Ο θηλυκός Αργυροπελεκάνος γεννά γύρω στα 2 με 3 αυγά, τα οποία κλωσσούν και οι δύο γονείς για 32 περίπου ημέρες. Ο τρόπος που τα κλωσσούν είναι αρκετά ασυνήθιστος, αφού τα πατούν με τα πόδια τους. Τα μικρά μόλις βγουν από τα αυγά τους είναι μαύρα, σχεδόν γυμνά με κλειστά μάτια. Το ράμφος τους είναι πολύ μεγάλο, αλλά το σώμα τους μικρό. Οι Αργυροπελεκάνοι μεγαλώνουν τα μικρά τους με πολλή στοργή. Μέχρι να ολοκληρωθεί η πτέρωση των νεοσσών μετά από 2 μήνες περίπου τα μικρά τρέφονται βάζοντας το ράμφος τους σ΄ αυτό των γονιών τους που είναι γεμάτο ψαράκια.
Οι Αργυροπελεκάνοι ευχαριστιούνται να ξεκουράζονται τα μεσημέρια στην ακτή καθαρίζοντας τα φτερά τους με το μακρύ τους ράμφος. Το βράδυ κοιμούνται στη φωλιά ή ακόμα και σε ξέρες μέσα στο νερό, βάζοντας το τεράστιο ράμφος τους στο στήθος.
Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν καθημερινά είναι ποικίλοι. Η καταστροφή των βιοτόπων και το κυνήγι εξαφάνισαν τις παλαιότερες αποικίες ήδη από τις αρχές του αιώνα μας. Εχθρό τους είναι και τα αρπακτικά πουλιά που καραδοκούν πάνω απ΄ τις φωλιές τους για να τους αρπάξουν τ΄ αυγά.
Οι αργυροπελεκάνοι για να συνεχίσουν να φωλιάζουν στον Αμβρακικό κόλπο χρειάζονται μια πηγή άφθονης τροφής. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρουσιαστεί επανηλημένα φαινόμενα μαζικών θανάτων ψαριών στις λιμνοθάλασσες, τα οποία οφείλονται στη μεταβολή της ποιότητας του νερού και κυρίως στην έλλειψη οξυγόνου. Οι αλλιώσεις αυτές που σχετίζονται με τις ανθρώπινες σραστηριότητες στις γύρω περιοχές, δνε απειλούν μόνο τους αργυροπελεκάνους, αλλά και την ιχθυοπανίδα καθώς και τις ανθρώπινες δραστηριότητες που ζουν από αυτήν.Ιδιαίτερα ευαίσθητος στην ενόχληση είναι κατά την αναπαραγωγική περίοδο.
Πρόκειται λοιπόν για ένα παγκόσμια απειλούμενο είδος και ιδιαίτερα προστατευόμενο.

Δενδροβάτραχος

Ο δενδροβάτραχος είναι από τα πιο κοινά βατράχια στην Ευρώπη.Το όνομά του το οφείλει στο μεγάλο διάστημα της ζωής του που περνάει στα φύλλα των δεντρων. Ενώ όταν έρθει η περίοδος αναπαραγωγής κατεβαίνει στο νερό. Ένα ξεχωριστό χαρακτηριστικό του δενδροβάτραχου είναι ότι κάτω από τις άκρες των δαχτύλων του έχουν δημιουργηθεί μικρές βεντούζες κι αυτό συνδέεται με το ότι μπορεί και σκαρφαλώνει στα δέντρα.Το Νούφαρο (Νυμφαία) είναι γένος υδρόβιων φυτών με παγκόσμια εξάπλωση. Αριθμεί περίπου 50 είδη. Το αρχαίο όνομα του φυτού είναι Νυμφαία που προέρχεται από την ελληνική λέξη Νύμφη.

Νούφαρα

Τα άνθη του νούφαρου είναι ακτινωτά και εξέρχονται από το κεντρικό μίσχο του φυτού. Έχουν πέταλα πολύ μεγαλύτερα από τα σέπαλα. Τα άνθη φτάνουν σε διάμετρο μέχρι και 30 εκατοστά και έχουν ποικιλία χρωμάτων συνήθως λευκό, κόκκινο, μωβ ή ροζ.

Τα νούφαρα είναι πολύ συνηθισμένο φυτό του Νείλου, όπου αποκαλούνται λοτοί. Στον Νείλο κυριαρχούν το μπλε και το λευκό νούφαρο. Το μπλε νούφαρο ανοίγει τα άνθη του την ημέρα και τα κλείνει την νύχτα ενώ το λευκό νούφαρο ανοίγει τα άνθη του την νύχτα και τα κλείνει την ημέρα. Γι' αυτό το λόγο οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν συνδέσει το φυτό με τον διαχωρισμό των θεοτήτων τους, σε θεότητες του πάνω και του κάτω κόσμου, ενώ συνέδεαν επίσης το φυτό με τις πεποιθήσεις τους για τον θάνατο και την μετά θάνατον ζωή.